3 maja - Dzień Konstytucji

Czy wiesz, że Konstytucja RP jest pierwszą spisaną konstytucją w Europie i drugą na świecie po słynnej amerykańskiej, przyjętej w 1787 roku? Nawet we Francji konstytucja pojawiła się później. Konstytucja polska z 1791 roku, tzw. Ustawa Rządowa, była postępowym dokumentem prawnym, który przyczynił się do zjednoczenia kraju. Władza króla i szlachty została ograniczona, a mieszczanie otrzymali równe prawa ze szlachtą.

Prace nad dokumentem rozpoczęły się w 1788 roku na Sejmie Nadzwyczajnym, gdzie ścierały się dwa stronnictwa: patriotyzm i stara szlachta. Zręczne intrygi patriotów umożliwiły uchwalenie tak postępowego jak na tamte czasy dokumentu. Był to duży krok naprzód dla Rzeczypospolitej Obojga Narodów jako państwa, mimo że istniała ona zaledwie 19 miesięcy.

Jedną z fundamentalnych zasad Konstytucji z 1791 roku, naszym zdaniem, można uznać za rdzeń wolności, jakim jest nienaruszalność własności osobistej. Nawet król nie mógł skonfiskować czyjejś własności prywatnej. Polacy przenieśli ten szacunek dla własności prywatnej przez wszystkie próby kolektywizacji i idei komunistycznych. System gospodarczy PRL różnił się od innych krajów demokracji ludowej właśnie obecnością prywatnej własności ziemi – idea kolektywizacji w Polsce upadła.

Zgodnie z Konstytucją, naród został uznany za głowę państwa, a ustrój został ustanowiony jako monarchia konstytucyjna. Władza podzielona była na trzy części: ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Reakcja na przyjętą Konstytucję była niejednoznaczna; inne państwa, zwłaszcza Imperium Rosyjskie, odnosiły się do niej głównie z wrogością. Późniejsza wojna rosyjsko-polska z 1792 roku została nazwana „wojną w obronie Konstytucji”.

Konstytucja z 1791 r. pozostaje dla Polaków ważnym symbolem niepodległości, demokracji i postępu.

3 Maja to jedno z ulubionych świąt narodowych Polaków, zajmujące zaszczytne miejsce w szeregu radosnych świąt majowych we współczesnej Polsce.

pl_PL