Wielu z nas wciąż ma wątpliwości, jak poprawnie powiedzieć „na Ukrainie” lub „na Ukrainie”, aby było to poprawne i nikogo nie uraziło. Rzeczywiście, debata między lingwistami rosyjskimi i ukraińskimi wciąż trwa. Filolodzy rosyjscy twierdzą, że słuszne jest powiedzenie „na Ukrainie”, jednak filolodzy ukraińscy obalają to twierdzenie i uważają, że jedyną słuszną opcją jest „na Ukrainie”. Nie dowiemy się, kto ma rację, a kto nie. Pragniemy zwrócić uwagę, że podobny schemat występuje w innych językach słowiańskich, np. w języku polskim.
Jak myślisz, jak poprawnie powiedzieć po polsku „na Słowacji”, „na Słowacji”, „na Węgrzech” lub „na Węgrzech”?
Lingwiści argumentują, że użycie przyimka „w” w znaczeniu przestrzennym wiąże się z ideą ograniczonej przestrzeni (istnieją wyraźne granice), a jeśli nie ma znaczenia, wówczas używamy przyimka „na”.
Rozumiemy to na przykładzie. Do lat 60. XX w. w języku polskim używano jedynie określenia „w Czechach”, później w mowie Polaków zaczęło pojawiać się określenie „w Czechach”. Co się stało? Okazuje się, że w tym okresie Czechosłowacja upadła. Oznacza to, że do lat sześćdziesiątych Czechy i Słowacja były oddzielnymi częściami jednej całości. A każdy z nich nie miał ograniczonej przestrzeni.
To prawda, że czas pogodził te dwa przyimki i teraz dopuszczalne jest używanie zarówno „w Czechach”, jak i „w Czechach”, a w przypadku Słowacji używamy przyimka „na” (Na przykład otwarcie firmy w Czechach Republika i Słowacja brzmi tak: „Zakładanie firmy w Czechach i na Słowacji”).
Ta sama sytuacja jest z Węgrami. Do tej pory terytorium to, będące częścią Austro-Węgier, można było postrzegać jako odrębną część jednego państwa. Tylko to może wyjaśnić, dlaczego polscy użytkownicy mówią po „węgiersku”. (Przykładowo tytuł artykułu z portalu podróżniczego „Co zjeść na Węgrzach iw Budapeszcie?”).
Należy pamiętać, że przyimek „on” używany jest także w przypadku Białorusi. (Przykładowo tytuł sekcji na stronie Ambasady Białorusi brzmi: „Po co jechać na Białoruś?”). Prawdopodobnie wynika to z faktu, że część terenów współczesnej Białorusi należała do Polski (obwód grodzieński).
Ale jeśli chodzi np. o Niemcy, to Polacy używają jedynie przyimka „in” (np. „Ośrodek Zdrowia w Niemcach”).
Oto jak interesujące jest prześledzenie wpływu historii na język.
