Co to jest ZUS? Jakie składki urzędowe muszę odprowadzać na fundusz ubezpieczeń społecznych? Na jakie świadczenia może liczyć cudzoziemiec pracujący w Polsce?
Ubezpieczenia społeczne to system zabezpieczenia społecznego obywateli polskich i cudzoziemców legalnie przebywających w Polsce. Jest to państwowy system zabezpieczenia finansowego na starość, na wypadek czasowej lub trwałej niezdolności do pracy oraz ochrony zdrowia. Jest finansowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) i Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).
Streszczenie: ZUS jest polską organizacją państwową odpowiedzialną za kwestie ubezpieczeń społecznych. ZUS działa od 1934 roku. Organizacja ta jest kontrolowana przez polskie Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Rodzaje ubezpieczeń społecznych w Polsce:
- Ubezpieczenie emerytalne
- Ubezpieczenie na wypadek inwalidztwa/dożywocia (ubezpieczenie rentowe)
- Ubezpieczenie zdrowotne
- Ubezpieczenie wypadkowe
Cudzoziemiec legalnie zatrudniony w Polsce podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu. Składki na ZUS odprowadzane są zazwyczaj za pośrednictwem pracodawcy, ale istnieje możliwość opłacania ich osobiście. Stopy procentowe dla każdego rodzaju ubezpieczenia są różne i są pobierane z wynagrodzenia. Przykładowo, ubezpieczenie emerytalne kosztuje 19,52%, ubezpieczenie rentowe 8%, a ubezpieczenie zdrowotne 2,45% wynagrodzenia.
To, które składki muszą być opłacane przez pracodawcę, a które przez pracownika, zależy w dużej mierze od rodzaju umowy o pracę.
Jeśli jesteś zatrudniony na podstawie umowy o pracę, pracodawca opłaca wszystkie składki społeczne. W przypadku wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia pracodawca opłaca wszystkie składki z wyjątkiem ubezpieczenia zdrowotnego. Składka ta jest dobrowolna. Ostatnią opcją jest praca na podstawie umowy o dzieło. W tym przypadku musisz osobiście opłacać składki na ubezpieczenie społeczne i/lub zdrowotne.
Uwaga: aby uzyskać zezwolenie na pobyt i zezwolenie na pobyt w Polsce, cudzoziemiec musi być ubezpieczony.
Ostatnio coraz częściej zdarzają się przypadki nieuczciwych pracodawców. Nie dokonywali oni potrąceń z wynagrodzeń swoich pracowników na ubezpieczenie społeczne. Aby sprawdzić, czy współpracujesz z takim pracodawcą, wejdź na stronę ZUS lub udaj się do najbliższego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Tam pracownik ZUS przygotuje na Twoją prośbę zaświadczenie o wysokości składek. Dokument będzie zawierał Twoje dane (imię i nazwisko), informację o tym, jakim ubezpieczeniom podlegasz oraz numer, od którego pracodawca odprowadza składki. Będziesz jednak musiał podać powód, dla którego wnioskujesz o ten dokument.
Porozmawiajmy teraz o tym, jakie rodzaje świadczeń socjalnych przysługują cudzoziemcowi pracującemu oficjalnie w Polsce.
- W oparciu o wpłacone składki otrzymasz emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego. Nawiasem mówiąc, wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Polski rząd planował podnieść wiek emerytalny do 67 lat, ale reforma została odroczona.
- Świadczenia chorobowe i macierzyńskie: możesz liczyć na pomoc finansową w przypadku choroby, zasiłek macierzyński, zasiłek opiekuńczy.
- Wypłaty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
- Zasiłek dla bezrobotnych.
- Opieka zdrowotna. Jeśli pracujesz i płacisz część swojego wynagrodzenia na ubezpieczenie zdrowotne, członkowie Twojej najbliższej rodziny (dzieci, małżonkowie, rodzice) są również objęci ubezpieczeniem zdrowotnym. Ale tylko wtedy, gdy poinformowałeś swojego pracodawcę o niepracujących krewnych. Możesz korzystać z bezpłatnej opieki w ośrodkach zdrowia, które współpracują z NFZ (Narodowym Funduszem Zdrowia). Mogą to być zarówno publiczne przychodnie i polikliniki, jak i placówki prywatne. Wystarczy, że podasz swój numer PESEL.
Uwaga: Po zakończeniu stosunku pracy obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne jest ważne tylko przez 30 dni od daty rozwiązania umowy o pracę.
W takim przypadku można ubezpieczyć się dobrowolnie. W tym celu należy zgłosić się do oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia w swoim województwie. Należy złożyć wniosek i uiścić miesięczną opłatę (w chwili pisania tego tekstu wysokość opłaty wynosiła około 400 zł). Głównym warunkiem ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ jest legalny pobyt w Polsce (wiza, karta pobytu) oraz podpisanie umowy z NFZ.
Pamiętaj, że pomoc medyczna w nagłych wypadkach jest dostępna dla każdego, kto jej potrzebuje!
Podsumowując, ubezpieczenie społeczne to w Polsce pewnik dla każdego! Nie płacąc składek, pozbawiasz się gwarantowanych przez państwo świadczeń i ryzykujesz swoją przyszłość. W końcu głównym celem systemu składek ubezpieczeniowych jest ochrona i wsparcie!
